ما پدر و مادر هستیم. همین شأن میگوید نسبت به فرزندانِ خویش مسئولیم. نمیخواهم بگویم متهمیم. این را جاودان یاد شریعتی پیشتر گفته بود و در گوش زمان هم مانده است صدایش که «پدر، مادر، ما متهمیم» و حالا هم انگشت اشاره ما را رصد میکند. ماهایی که مسئولیت خود را فرومی گذاریم، کم از متهم نیستیم. حتی سهم ما در جرائمی هم که اتفاق میافتد، اگر بیشتر از مباشران نباشد، کمتر هم نخواهد بود. فکر میکنم قاعده حقوقی فقهی «سبب اقوی از مباشر است» اینجا صدق میکند.
اینجا که در سهل انگاری ما، فرزندانمان گرفتار بازی سخت دشمن میشوند. اینجا که بی جیره ومواجب و لباس، به سربازی دشمنی میروند که ما را، همه ما را، ایران ما را بی سر میخواهد. ما نتوانسته ایم به فرزندانمان بفهمانیم که بمب دشمن هم مثل تحریم هایش بی چشم است. انقلابی و ضدانقلاب و حتی برانداز هم نمیشناسد.
مگر کم مُردند افراد مختلف با گرایشهای گوناگون در تحریمها از فقر دارو؟ نه! بسیار هم جان از دست دادند، حتی کسانی که دستشان هرگز مشت نشد برای مرگ بر آمریکا. دیده شان هم گاه به همان دستی بود که فرمان تحریم را امضا میکرد، اما زندگی شان حرام شد، اما مُردند، اما با حسرت هم مُردند. در ماجراهایی که خیابان میسوزد، باز از کبریت تا بنزین تا آسفالت و حتی باکسهای زبالهای که میسوزد، از حساب خود ما کسر میشود. نمیدانم چرا برخیها که در همه موارد «ماشین حساب سرخود» هستند، چرا خودسریها را ساده میگیرند. خودسریهایی که به خیره سری تبدیل میشود و فاجعه به بار میآورد.
توجه نداریم که هرچه کم بگذاریم در تربیت و تبیین، مجبور خواهیم شد بار بیشتری از خسارتها را به دوش گیریم. تجربه زیستی ما این را به بلندترین فریاد میگوید، حتی اگر گوشمان سنگین باشد. تجربهها از سر گذرانده ایم در این حوزه، اما دریغا که بسیاری مان حتی آنان که تلخ کامیها کشیدند، اولین کسانی هستیم که فراموش میکنیم. باز حواس ما به هر سویی پرت میشود تا به بچه هایمان جمع نشود. نتیجه این هم انفجار گریز از مرکز است تا از بچههای خود ما چریک بسازد برای تخریب خانه هایمان. ما مسئولیم.
همان طور که برای فرزندان لباس و خوراک تهیه میکنیم، باید لباس ایمنی در برابر توطئه و غذای معرفت هم تهیه کنیم تا شکار دشمن نشوند، بلکه «دشمن شکار» باشند. بله، پدر، مادر! ما مسئولیم! مسئول آنچه فرزندانمان را گرفتار میکند. هوشیار باشیم تا در جهانِ مجازی، «ساحرانِ هوش ربا» ما را در حصار افکار ناسنجیده به زنجیر نکشند.